De lezing van Michiel Maters, die in de HGMK-Nieuwsbrief stond aangekondigd voor 5 maart, zal al op donderdag 27 februari plaatsvinden. Op 5 maart is er geen lezing maar een gewone inloopavond,

Het bestuur van Museum Kennemerland heeft Michiel Maters, kleinzoon van de oprichter van dit roemruchte Beverwijkse bedrijf, uitgenodigd om te komen vertellen over de geschiedenis van het bedrijf van zijn grootvader, die in zijn tijd ook bekendheid genoot als raadslid. Maar ook was hij de oprichter van de conservenfabriek Hoematex en directeur van de befaamde Superol-fabriek.

Het bedrijf is onlangs verhuisd  naar West-Knollendam. In het voormalige bedrijfspand aan de Havenweg in Beverwijk bleef een aantal memorabilia achter die geschonken werden aan het Museum. Enkele van deze objecten zijn de komende maand te zien in de expositie met nieuwe aanwinsten. Een mooie aanleiding om Michiel uit te nodigen voor een terugblik op de Beverwijkse jaren van het bedrijf en het leven van de oprichter.

De ‘opvolgster’ van Meta Bison, de schrijfster Geertje French, komt vertellen wat de nieuwe plannen zijn om het tuinhuisje van Betje Wolff en Aagje Deken te promoten.  French houdt zich bezig met het opknappen van de replica van het prieel waarin Betje Wolff en Aagje Deken in de 18^e eeuw bij kaarslicht aan het schrijven waren.

Geertje French (1958) – telg uit de families Schouten (Velsen-Noord) en De Jong (Beverwijk) wil er meer evenementen organiseren en er tevens een kleine bibliotheek in vestigen. Maar met name de achterwand en het dak verdienen aandacht. Het rieten dak is hard aan onderhoud toe. Hoewel er na een brand in 1992 een stichting is opgericht zit er weinig in kas.

French is in het bezit van de sleutel van het huisje, die ze uit handen van schrijfster Meta Bison (secretaris van de stichting) kreeg. Zelf kreeg ze destijds les in de katholieke meisjesschool tegenover het vroegere St. Joseph Gesticht, aan de Peperstraat, waar nu zorgcentrum Lommerlust is. Het huisje  staat op het terrein van Lommerlust en het gemeentelijk monument is alleen voor publiek toegankelijk tijdens de Open Monumentendagen. Dat moet anders, vindt French.

In haar lezing zal ze vertellen hoe het huisje terechtkwam op Lommerlust en wie de Dames Elizabeth Wolff en Agatha Deken waren, Betje en Aagje in de volksmond.

Wat gebeurde daar in dat piepkleine huisje, dat de bakermat werd van de Dames Wolff & Deken, waar Nederlands grootste schrijfwerken werden verricht tussen 1782 – 1788.

Het huisje is pivotaal in het verhaal van de dames. Het huisje zelf werd beroemd en geroemd, beschreven in lange odes en gedichten, het huisje leefde een eigen leven, alsof zij een persoon zou wezen; een huisje, dat ook door de dames ‘Tempel van het gezond verstand’ werd genoemd en nog wel zo’n 10 verschillende namen draagt en een metafysische waarde lijkt te hebben.

Ook zal ze uiteenzetten hoe riet een van de belangrijkste bouwmaterialen werd. Hoe riet al duizenden jaren wordt gebruikt voor muren en daken, matten, en veel gebruiksvoorwerpen, zoals ook wilg, een andere zeer bewerkbare oeverplant. Hoe een ‘Bakermat’ uit riet is gemaakt, en hoe het zich gedraagt onder verschillende weersomstandigheden.

En wat gebeurde er met het huisje nadat de dames waren vertrokken? In een beknopte weergave van 228 jaar historie van het huisje komen thema’s voorbij zoals:

• De verandering van eigenaar van Lommerlust. Hoe de katholieke de kerk het kocht en daarna de gemeente.
• Hoe het daar bleef staan in de zon, de regen, de sneeuw en wat er allemaal om haar heen gebeurde, de oorlogen van de 18^de, 19^de, 20^ste en nu 21^ste eeuw. Hoe zij alles in zich op lijkt te zuigen; door de halmen binnen laat fluisteren.
• Hoe mensen naar haar toekwamen op pelgrimage: grote bekende schrijvers, filosofen, dichters. Hoe naar het schijnt het dagboek van Anna Frank er heeft gelegen in een tentoonstelling.
• Dat het als theehuisje en bidhutje heeft gediend, waar de nonnen konden verpozen, lezen, theedrinken.
• En hoe zij later als grafdelvershutje werd ingenomen, waar de delvers een bakkie deden en hun schaft aten, en waar hun gereedschap werd opgeborgen. En haar verval in de laatste decades van de 20^ste eeuw.
• En natuurlijk hoe deze onverwoestbare Phoenix weer uit de as herrees. En hoe het de dames een traantje zou laten wegpinken, omdat het toch weer goed is gekomen met hun lieve prieeltje.

HGMK-leden hebben gratis toegang tot deze lezing op donderdag 20 februari, anderen betalen 5 euro entree.

Aanvang 20u, zaal open van 19:30u; Noorderwijkweg 2a (achter Museum Kennemerland).

Saskia Sluiter komt bij het Historisch Genootschap Midden-Kennemerland opnieuw vertellen over de ‘Kibboets Beverwijk’. Haar onderzoek naar Palestina-pioniers in Velsen-Noord en Beverwijk leverde veel nieuwe informatie op.

In Kibboets Beverwijk werden Joodse jongeren voorbereid op hun vertrek naar die nieuwe Joodse staat in Palestina. Dat was op het moment dat het anti-semitisme als een dreigend monster door Europa waarde.

De Kibboets Beverwijk was gesitueerd aan de Gildenlaan in Velsen-Noord. Daar woonde van 1935 tot 1942 een wisselende groep jonge Palestina-pioniers, die zich bij boeren, tuinders en ambachtslieden in de wijde omgeving voorbereidden op een leven in het toenmalige Palestina. Saskia Sluiter stuitte bij toeval op deze aangrijpende, bijna vergeten lokale geschiedenis.

Al in 2016 vertelde Sluiter, die beeldend kunstenaar is, over dit onderwerp tijdens de tentoonstelling ‘Wijkplaats’ in Museum Kennemerland, over 100 jaar vluchtelingen, gastarbeiders en gelukzoekers in de IJmond. Sindsdien wist ze nog veel meer gegevens over deze Kibboets te achterhalen.

HGMK-leden hebben gratis toegang tot de lezing op donderdag 6 februari, anderen betalen 5 euro entree. Aanvang 20u, zaal open van 19:30u; Noorderwijkweg 2a (achter Museum Kennemerland) in Beverwijk.

Het gat in de Gierstraat is een eeuwenlang verhaal tussen stadsbrand en sloop. Het is het verhaal van een woon-winkelhuis en zijn bewoners in de Gierstraat in Haarlem. 

Na het succes van haar vorige lezing “Tot op het Bot” (maart 2018) komt Anja van Zalinge, de stadsarcheoloog van Haarlem, bij ons terug voor een nieuwe archeologische lezing: “Het gat in de Gierstraat”. Deze keer komt zij samen met haar collega Maarten Enderman, zodat wij een duo-presentatie krijgen. Maarten heeft speciaal bouw-historisch onderzoek gedaan tijdens de opgraving in de Haarlemse Gierstraat.

Het verhaal begint bij de rampzalige stadsbrand in Haarlem in 1576 en gaat door tot de sloop in 2017.  Achter de 19 eeuwse voorgevel bleken toen twee stadswoningen uit de 16e en 17e eeuw schuil te gaan. En onder de vloer lag een 14e-eeuwse kelder verborgen van een middeleeuws huis dast eerder op deze plek heeft gestaan.

Het bouwafval vertelt ons over de indeling van het huis, de verschillende verbouwingen en het interieur. Het weggegooide huisraad en huishoudelijk afval vertellen ons over de leefstijl en smaak van de bewoners door de eeuwen heen.

Eeuwen verborgen historie, achter de gevel en onder de grond, zijn door archeologen en bouwhistorici weer aan het licht gebracht. Zo is het levensverhaal van dit pand en zijn bewoners ontrafeld en te zien in het gat in de Gierstraat.

Op zondag 26 januari is er gelegenheid om tussen 13 en 17 uur het Archeologisch Museum in Haarlem te bezoeken, waar in een aantal vitrines aandacht aan de opgraving wordt besteed. De toegang is gratis. Het adres is Grote Markt 18 K, dit is onder de Vleeshal. Allicht kunnen we met de belangstellenden na de lezing afspraken maken over het vervoer op de 23e. Er is geen rondleiding aan verbonden daar de tentoonstelling voor zichzelf spreekt, zeker na deze lezing op de 23e!